કોલેસ્ટ્રોલએ મીણ અને ચરબી જેવું પદાર્થ છે જે શરીરના કોષોમાં તેમજ અમુક ખોરાકમાં જોવા મળે છે. કોલેસ્ટરોલએ કોષનો આવશ્યક ઘટક છે અને તે હોર્મોન્સ, વિટામિન ડી અને પિત્ત એસિડના ઉત્પાદનમાં ફાળો આપે છે. જો કે લોહીમાં કોલેસ્ટ્રોલનું ઊંચું પ્રમાણ હાનિકારક થઈ શકે છે અને હૃદય રોગ અને સ્ટ્રોક સહિત વિવિધ સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓ કરી શકે છે.
કોલેસ્ટ્રોલ એટલે શું-Cholesterol in Gujarati
કોલેસ્ટ્રોલના બે પ્રકાર છે
લો-ડેન્સિટી લિપોપ્રોટીન (LDL) કોલેસ્ટ્રોલ
એલડીએલ કોલેસ્ટ્રોલને ઘણીવાર “ખરાબ” કોલેસ્ટ્રોલ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે કારણ કે તે ધમનીઓમાં તકતીના નિર્માણમાં ફાળો આપે છે, જે હૃદય રોગ અને સ્ટ્રોકનું જોખમ વધારી શકે છે.
હાઈ ડેન્સિટી લિપોપ્રોટીન (HDL) કોલેસ્ટ્રોલ
એચડીએલ કોલેસ્ટ્રોલને “સારા” કોલેસ્ટ્રોલ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે કારણ કે તે લોહીના પ્રવાહમાંથી વધારાનું કોલેસ્ટ્રોલ દૂર કરવામાં અને હૃદય રોગના જોખમને ઘટાડવામાં મદદ કરે છે.
કોલેસ્ટ્રોલ મુખ્યત્વે પ્રાણી-આધારિત ખોરાકમાં જોવા મળે છે, જેમ કે માંસ, મરઘાં, ડેરી ઉત્પાદનો અને ઇંડા. જો કે, તે છોડ આધારિત ખોરાકમાં ઓછી માત્રામાં પણ મળી શકે છે, જેમ કે એવોકાડો, બદામ અને બીજ. કેટલાક તેલ, જેમ કે નાળિયેર તેલ અને પામ તેલમાં પણ સંતૃપ્ત ચરબી વધુ હોય છે, જે કોલેસ્ટ્રોલનું સ્તર વધારી શકે છે.
તંદુરસ્ત કોલેસ્ટ્રોલનું સ્તર જાળવવા માટે, તંદુરસ્ત જીવનશૈલીનું પાલન કરવું મહત્વપૂર્ણ છે. ફળો અને શાકભાજીથી ભરપૂર હોય એવો આહાર લેવો જોઈએ, તેમા સંતૃપ્ત અને ટ્રાન્સ ચરબી ઓછી હોય છે અને ફાઈબરની માત્રા વધુ હોય છે.નિયમિત શારીરિક પ્રવૃત્તિ, જેમ કે કસરત, પણ કોલેસ્ટ્રોલનું સ્તર ઘટાડવામાં મદદ કરે છે. વધુમાં, ધૂમ્રપાન છોડવું, સ્વસ્થ વજન જાળવવું અને તણાવ ઘટાડવાથી પણ કોલેસ્ટ્રોલનું સ્તર જળવાય રહે છે.
કેટલાક કિસ્સાઓમાં, ઉચ્ચ કોલેસ્ટ્રોલના સ્તરને નિયંત્રિત કરવા માટે દવાની જરૂર પડે છે. કોલેસ્ટ્રોલનું સ્તર ઘટાડવા માટે સ્ટેટિન્સએ સૌથી સામાન્ય રીતે સૂચવવામાં આવતી દવા છે. તેઓ યકૃતમાં કોલેસ્ટ્રોલના ઉત્પાદનને અવરોધિત કરે છે. અન્ય દવાઓ, જેમ કે પિત્ત એસિડ સિક્વેસ્ટ્રન્ટ્સ, નિકોટિનિક એસિડ અને ફાઈબ્રિક એસિડ ડેરિવેટિવ્ઝ, પણ ઉચ્ચ કોલેસ્ટ્રોલ સ્તરોની સારવાર માટે ઉપયોગમાં લેવામાં આવે છે.
ટુકમાં કોલેસ્ટ્રોલએ શરીરનો એક મહત્વપૂર્ણ ઘટક છે જે સારા સ્વાસ્થ્ય માટે જરૂરી છે. જો કે, કોલેસ્ટ્રોલનું ઊંચું પ્રમાણ હાનિકારક હોઈ છે અને હૃદય રોગ અને સ્ટ્રોકનું જોખમ વધારે છે. તંદુરસ્ત આહાર અને નિયમિત શારીરિક પ્રવૃત્તિ સહિત તંદુરસ્ત જીવનશૈલીને અનુસરીને અને જો જરૂરી હોય તો દવાઓની મદદથી, કોલેસ્ટ્રોલના સ્તરને નિયંત્રિત કરી શકાય અને સારું સ્વાસ્થ્ય જાળવી શકાય છે.
